4.1. Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни яратишнинг ҳуқуқий асослари

Республикамиз мустақилликка  эришганидан кейин миллий  иқтисодиётни мустаҳкамлаш уни ҳар тамонлама ривожлантириш йўлида дадил одимлади. Республикаси Президенти мамлакатимиз обру - эътиборини халқаро миқъёсда кўтариш, чет эл инвестициясига кенг йўл очиш, хусусий тадбиркорликни қўллаб - қувватлаш борасида катта ишларни амалга оширмоқдалар. Бозор муносабатларига ўтиш жараёнида кўпгина муаммоларни биринчи марта ҳал этишга тўғри келмоқда. Кейинги йилларда қабул қилинган қарор ва фармонлар бунга яққол мисол бўла олади. Кичик бизнес фаолиятини яратиш ва ривожлантириш қуйидаги асосий норматив ҳужжатларни билан тартибга солинади: Ўзбекистон Республикаси Президентининг 1992 йил 21 январдаги  «Иқтисодий ислоҳотларни янада чукурлаштириш, ривожлантириш чора - тадбирлари тўғрисида»; 1994 йил 15 мартдаги «Ўзбекистон Республикасида мулкни давлат тасарруфидан чиқариш ва хусусийлаштириш жараёнини янада ривожлантиришнинг устивор йуналишлари тўғрисида», «Кичик ва хусусий тадбиркорликни рағбатлантириш тўғрисида» ги Ўзбекистон Республикасининг 1995 йил 21 декабрь қонуни; 1995 йил 5 январдаги «Хусусий тадбикорликда ташаббус кўрсатиш ва уни рағбатлантириш тўғрисида»ги Фармон; «Кичик ва ўртача тадбиркорликни ривожлантиришни рағбатлантиришнинг қўшимча чоралари тўғрисида»ги 31 январь 1997 й. Фармони; «Хусусий тадбиркорликда ташаббус кўрсатишнинг баъзи чора - тадбирлари тўғрисида»ги Фармони (¹55); «Хусусий тадбикорлик кичик ва ўрта бизнесни ривожлантиришни янада рагбатлантириш чоралари тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Президентининг 1998 йил 9 апрелдаги VII - 1978 т.р - ли Фармони; 2001 йил 22 августдаги “Тадбиркорлик субъектларини давлат рўйхатидан ўтказиш ва ҳисобга қўйиш тизимини таокмиллаштириш тўғрисида”ги 347 т. р. Қарори ва бошқа қонуний ҳужжатлар.

Тадбиркорликка, шу жумладан кичик ва хусусий тадбиркорликка бағишланган норматив - ҳуқуқий ҳужжатлар Ўзбекистонда етарли миқдорда  қабул қилинган. «Тадбиркорлик фаолияти эркинлигининг кафолатлари тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонуни қабул қилинди (25 май 2000 йил). Лекин хусусий бизнесни амалга ошириш жараёнида қонунчиликда янги муаммолар пайдо бўла бошлади.

Қонунларни купчилигида хусусий ва кичик  бизнесни давлат томонидан куллаб - кувватланиши чоралари, шарт - шароитлари, шакллари акс этдирилган.

 Тадбикорликни ривожлантириш фонди яратилган. Булардан аввал шунинг учун биз бозор тизимини, баҳо ва ракобат омилини, ракобатни бозор механизми тизимини яхши билишимиз зарур*.

*Кичик ва хусусий корхоналарни яратишнинг ва рўйхатдан ўтказишнинг умумий шартлари ва принциплари корхона тўғрисидаги, акционер  жамиятлари тўғрисидаги, кичик ва хусусий корхоналарни рагбатлантириш тўғрисидаги, тадбикорлик тўғрисидаги, “Тадбиркорлик субъектларини давлат рўйхатидан ўтказиш ва ҳисобга қўйиш тизимини таокмиллаштириш тўғрисида”ги 2001 йил 22 августдаги 347 т.р. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси Қарори ва бошқа Қонуний ҳужжатлар асосида тартибга солинади.


* Бу тўғрида Кемпбелл Р.Макконелл, Стенли Л.Брю "Экономикс" 1 - китоб, 5 боб 81 беттда батафсил фикрлар берилган.