9.1. Бизнес режани тузишнинг объектив зарурияти ва аҳамияти.
«Кичик бизнес бўйича қўлланма» китобининг муаллифларидан бири бўлмиш Густав Берл бизнес режага қуйидагича тушунча беради: «Муваффақиятни таъминлайдиган бизнесни режалаштириш ва амалга ошириш учун баърибир бизнес - режа зарур бўлади. Кейинги йилларда бизнесменлар ўртасидда бизнес - режа тўғрисидаги гаплар худди бир янгилик ихтиро қилингандек кўпайиб кетди. Бу ўзи нима? Бу ўзингизни бизнесингизни яшашини асослашдир, бу бизнесингизни гуллаб - яшнаб кетиши учун танланадиган йўл харитаси, ўз корхонангизни қурилиши учун зарур бўлган асосий хужжат ва шунингдек банкдан кредит олиш учун имконият яратадиган калитдир.
Ҳаётбахш, тўлиқ, ишонарли бизнес - режасиз Сиз ишга ишқибоз сифатида, тусмоллаб ва хатоларга йўл қўйиб киришасиз. Бизнес - режага эга бўлсангиз Сиз профессионал бўлиб кетасиз. Яъни ўз ишингизни устаси бўласиз. Бизнес - режа Сизни бойликка етаклаб боради. Бойлик Сиз инкор қилмоқчи бўлган муаммоларни хал этади. Лекин муаммоларни юзага чиқариш, хал этиш - бу хал қилиб бўлмайдиган иш эмас, бу - фақат қўшимча изланишлар олиб бориш учун, янги билимлар олиш ва янада синчиковлик билан ишлаш, тўла ташаббус ва Сизнинг интеллектингиз, масалани охиригача хал этмагунча давом этадиган ишларга шамадир.
Бизнес - режа Сизда туғилаётган бизнеснинг юрагидир».
Бизнес - режа нима учун зарур?
Кўпинча оҳирги сабабни муҳим деб биладилар. Аслида бундай эмас. Бизнесингиз билан боғлиқ бўлган энг муҳим нарса, айниқса кимнингдир пулини олиш хохиши бўлганда, бу менеджмент. Қисқаси - бу Сизсиз.
Кўпгина тадбиркорларни Бизнес - режани тузиш йўлидаги дастлабки харакатлари»га фақат биринчи сабаб етклаб боради.
Бизнес - режа турли хилбизнесменлар, тадбиркорлар, корхоналар, фирмалар ва бошқалар ёки турли хил мулк шаклида бўлиб турли хил хизматларни бажариш, ҳар хил сифатдаги, хажмдаги, турлича вақтда махсус ишлаб чиқаришга хохиши бўлган ходимлар нуқтаи назаридан қаралади.
Бизнес оламидаги туғилган янги фикрларни, янги хохишни ўз вақтида сақлаб қолиб уни ҳақиқатга айлантириш фойдадан холи бўлмайди. Бизнес соҳасидаги янги фикрлар мияга ҳар қандай шароитда ва холатда келади. Масалан, нонушта вақтида ёки самалаётда учаётганингизда , таътилда пляжда чўмилиш вақтида ёки муваффақиятсизликка учраганда ва ҳоказо.
Шундан сўнг, мунозаралар, изланишлар, ўз - ўзини тахлил қилиш ва бошқалардан сўраб - суриштиришлар жараёнида бу фикр куртак отади. Мевани ўзини, шаклини яратиш хаддан ташқари фаол ишлашни талаб этади.
Бола туғилишидан фарқ қилган ҳолда янги бизнесни туғилиши бахтга қарши маълум муддат оралиғида содир бўлмайди. Кўпинча асосланмаган янги бизнес униб чиқкунча нобуд бўлиб кетади. Амалиётда яшаб қолган бизнеслар миқдори 20% - ни ташкил этади. Янги бизнесни хаётини таъминлашни салмоғини ошириш ўз қўлингизда - фақат бизнес - режани тўғри тайёрлаш лозим. Бизнес - режа энг бошидан қаттиқ ва ишончли пойдеворга ўрнатилиши зарур.
Агар Сиз шундай режасиз «иш» бошласангиз ўзингиз мўлжаллаган нарсага эришаолмай қолишингиз мумкин.
Дунё амалиёти шуни кўрсатадики бизнес - режа хамма учун зарур: ўз лойихангизни амалга ошириш учун кимдандир пул олмоқчи бўлсангиз - банкирлар учун, инвесторлар ва ўзларининг келажакларини ва вазифаларини аниқ билмоқчи бўлган ходимларингиз учун, энг муҳими - Сизнинг ўзингиз учун. Сизнинг бизнес режангиз қоғозда Сизнинг бизнесингизнинг ўтган даврдаги ва аввалги холатини, ҳозирги ва келажакдаги холатини қиқача акс этиради. Энди бошланаётган бизнесни режалаштиришда режанинг энг асосий мақсади - бизнесни синчиклаб режалаштириш, уни молиявий ва ташкилий таъминлаш. Бизнес режа - бу Сизнинг ўйинингизнинг режаси. У Сизнинг фаолиятингизни аниқ мақсади, йўналиши ва асосий босқичларини белгилаб беради.
Бизнес ишлари бошлангандан кейин олинган натижаларни режа билан солиштириб борилади, муаммолар бўлса юзага чиқарилади, режага тузатишлар киритиб борилади, шу билан бизнесни тўғри йўналишга солинади. Акс холда уни бошқариш қийинлашиб кетади. Бизнес режа ана шунинг учун ҳам зарур бўлади. Демак, бизнес - режа ҳозирги ва келажакдаги ютуқларни, ўсишни акс этдирадиган бизнесни маълум муддатга ёзилишидир.